TOPIK 1

SINTAKSIS: BIDANG KAJIAN

Struktur Binaan Ayat

Pembahagian Subjek dan Predikat

Ayat Dasar dan Ayat Terbitan

Susunan dalam Ayat

Ayat ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap.

Binaan sintaksis pula merujuk kepada binaan yang dibentuk oleh perkataan yang berfungsi sebagai binaan  ataupun konstituen dalam ayat, iaitu klausa dan frasa.

Selain itu, perkataan daripada sudut binaan sintaksis ialah bentuk bebas yang minimum yang menjadi unsur setiap binaan sintaksis, iaitu ayat, klausa dan frasa. Ayat dan klausa mengandungi dua konstituen utama, iaitu frasa subjek dan frasa predikat. Sehubungan itu, frasa subjek dibentuk oleh frasa nama, manakala frasa predikat dibentuk oleh empat jenis frasa, iaitu frasa nama (FN), frasa kerja (FK), frasa adjektif (FA) dan frasa sendi nama (FS).  Hasil dari binaan perkataan, frasa. klausa, ialah satu ayat. 

Definisi Ayat (Sintaksis)

     Ayat ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap. Ayat boleh terbentuk daripada satu perkataan atau susunan beberapa perkataan yang pengucapannya dimulakan dan diakhiri dengan kesenyapan, serta mengandungi intonasi yang sempurna (Nik Safiah Karim et.al,  2006).

     Sintaksis dapat ditakrifkan sebagai bidang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk,struktur dan binaan atau konstruksi ayat (Siti Hajar Abdul Aziz . 2008).

Contoh binaan ayat:

Subjek	Predikat
(1). Ali (FN)	peniaga  (FN)
(2). Pemburu  itu  (FN)	melontar lembing (FK)
(3). Bajunya (FN)	cantik sekali (FA)
(4). Rumah itu (FN)	di tepi sawah (FS)

Struktur Binaan Subjek dan Predikat

Subjek	Konstituen yang terdiri daripada sama ada satu perkataan atau beberapa perkataan, yang menjadi judul atau unsur yang diterangkan.
Predikat	Kumpulan perkataan yang tergolong dalam satu frasa dan menjadi unsur yang menerangkan subjek.

Contoh:

Subjek	Predikat
(1). Amin (2). Abang kandungku (3). Pegawai kastam itu	guru besar di sekolah baru itu. sedang berehat di bilik sebelah. amat cekap.

Ayat di atas boleh juga disongsangkan  dengan melakukan pendepanan predikat dan meletakkan subjek di belakang.

Subjek	Predikat
(1). Guru besar di sekolah baru itu (2). Sedang berehat di bilik sebelah (3). Amat cekap	Amin. abang kandungku. pegawai kastam itu.

Ayat Dasar dan Ayat Terbitan

Ayat dasar :  ayat yang mengandungi satu subjek dan satu predikat. Ayat dasar juga disebut sebagai ayat inti , iaitu ayat yang menjadi sumber bagi pembentukan ayat-ayat lain (Raminah Hj.Sabran, Rahim Syam ,1987).

Ayat terbitan : ayat yang terhasil daripada proses penerbitan sesuatu ayat dengan mematuhi hukum atau rumus transformasi.

Proses penerbitan ayat berlaku sama ada secara pengguguran, penyusunan semula atau peluasan.

Contoh :

Ayat Dasar                            --------à          Ayat terbitan (perluasan)

(1) Faridah  guru (FN+FN)                               => Faridah guru yang sabar.

(2) Ah Meng berlari (FN+FK)                          => Ah Meng berlari dengan pantas.

(3) Pak Cik membaca(FN+FK)                      => Pak Cik membaca surat khabar.

(4) Kucing comel (FN+FA)                             => Kucing comel itu kesayangan Mama.

(5) Mak Limah ke sawah (FN+FS)                     => Mak Limah ke sawah untuk menuai padi.